Spośród wielkiej ilości pnączy większość woli stanowisko słoneczne i półcieniste. Jednak i do cienia możemy wybrać dekoracyjne i efektowne gatunki. Oto przykłady.

Kokornak wielkolistny

Kokornak wielkolistny

1. Kokornak wielkolistny (Aristolocha durior) – to silne pnącze o bardzo dużych sercolistnych jasnozielonych liściach. Kwiaty ma niepozorne, żółtozielonobrązowe w kształcie jakby rozdętej fajki. (angielska nazwa tego pnącza to „fajka holendra”) Ponieważ kokornak szybko rośnie (po 3 latach ok. 3 m, a ostatecznie 9-10 m) jest niezwykle użyteczny. W krótkim czasie osiągniemy zamierzony efekt. Jest wytrzymały na mróz.

2. Wiciokrzew (Lonicera) Spośród mnogości wiciokrzewów najbardziej polecany do cienia jest wiciokrzew pomorski i wiciokrzew Tellmana.

wiciokrzew pomorski (Lonicera pericyklamenum) – rośnie dość szybko (po 2-3 latach 2 m, a ostatecznie do 4-5m) Kwiaty niezwykłe. W zależności od odmiany żółto-białe, fioletowo-kremowe, purpurowo-czerwone, wewnątrz żółte. Mają odurzający zapach.

wiciokrzew Tellmana (Lonicera x tellmaniana) Na początku lata obsypuje się ogromnymi intensywnie żółtymi kwiatami, które niestety nie pachną. Po 2-3 latach osiąga 2-3 m wys. Ostatecznie 6-7 m. Wiciokrzewy są mało wymagające. Najlepiej pasują do nasadzeń naturalistycznych. Wyglądają sztucznie w wypieszczonych eleganckich ogrodach gdyż mają pokrój nieformalny jakby rozwichrzony.

Hortensja pnąca

Hortensja pnąca

3. Hortensja pnąca (Hydrangea petiolaris) – To najczęściej obok bluszczu popularne pnącze do cienia. Początkowo rośnie wolno, ale po 3 latach osiąga wys. 3m a ostatecznie ponad 15. Jest ozdobna praktycznie przez cały rok. Zimą ma dekoracyjne łuszczące się miedziane pędy, bardzo wczesną wiosną ukazują się nabrzmiałe świeże jasnozielone pączki liściowe (to znak że zima się kończy.) Listki ma ładne gęste, błyszczące. Kwiaty skromne białe w kształcie talerzyka. Hortensja jest bardzo cennym pnączem również dlatego że jest samoczepna. Nie musi mieć podpory, aby się wspinać. (czyni to za pomocą korzeni powietrzynych) Bardzo wytrzymałą na mróz.

4. Bluszcz pospolity (Hedera) To jedno z nielicznych pnączy nie zrzucających liści na zimę. Jest samoczepny. Wspina się za pomocą korzeni powietrznych z przylgami. W zależności od odmiany bluszcze rosną słabo – około 1m lub bardzo silnie – do 15 m. Odmiany różnią się też barwą liści, ich rozmiarami, kształtem i różnym stopniem występowania ozdobnych plam, stopniem pofałdowania ich krawędzi itp.

Akebia

Akebia

5. Akebia (Akebia) – Pnącze niewybredne i szybko rosnące. Wykorzysta każdą podporę do „wspinaczki”. Po 2 latach osiąga wys. około 2 m a ostatnie 10-12 m. Liście dekoracyjne złożone z 5 listków w łagodne zimy mogą pozostać na pędach. Wiosną ukazują się drobne ciemnopurpurowe kwiatki odurzająco pachnące (korzenny zapach) W gorące lata mogą tworzyć się owoce w kształcie szarozielonej kiełbaski. Idealne pnącze na niesprzyjające stanowiska np. zimne i ciemne ściany.

6. Powojniki (Clematis) Niektóre z powojników zupełnie dobrze radzą sobie w cieniu. Są to powojniki alpejskie (c. alpina) kwitnące wczesną wiosną, powojniki włoskie (c. viticella) i powojniki tanguckie (c. tangutica) kwitnące latem. Również niektóre odmiany wielkokwiatowe dobrze kwitną w cieniu i półcieniu. Z wcześnie kwitnących będą to (jak doradza Pan Szczepan Marczyński): Asao, Carnaby, Dr Ruppel, Fuji-musume, Generał Sikorski, Guernsey Cream, Moonlight, Nelly Moser, Warszawska Nike.
Powojniki wielkokwiatowe późno kwitnące: Caroline, Hagley Hybrid, Kardynał Wyszyński, Ville de Lyon

Winobluszcz pięcioklapowy

Winobluszcz pięcioklapowy

7. Winobluszcze – Są niewybredne i szybko rosną. Winobluszcz pięciolistokowy (Parthenocissus quinquefolia) – często nazywany jest dzikim winem. Wspina się za pomocą wąsów czepnych z przylgami. Pięknie przebarwia się na jesieni. Osiąga wys. 10-20 m
Winobluszcz trójklapowy (Parthenocissus tricuspidata) Jest bardzo elegancki. Z pomocą przylg ściśle przylega do podłoża (jest samoczepny) Osiąga wys. 10-20 m, również ładnie przebarwia się na jesieni.

8. Przywarka japońska (Schizophragma hydrangeoides) Podobna jest do hortensji pnącej. Rośnie od niej wolniej i jest bardziej płaska. Osiąga ponad 6 m wys. (roczny przyrost ok. 0,5 m, kwiaty ma bardziej okazałe).